ویروس کرونا؛ مراقب تاثیرات مخرب قرنطینه خانگی بر بهداشت روانی تان باشید - کتاب ارزان

به گزارش خبرنگار با همه گیر شدن بیماری کووید 19 و ضرورت تداوم حضور در خانه و حفظ فاصله اجتماعی، به ناچار الگو های رفتاری افراد تغییر نموده و به سوی ترک برخی عادات که بخشی از رفتار روزانه افراد جامعه بوده سوق داده می گردد. این تغییر الگوی رفتاری مانند عامل فشاری عمل نموده و بهداشت روان افراد را تحت تاثیر خود قرار می دهد. در این یادداشت نگاهی خواهم داشت به تبعات قرنطینه خانگی بر بهداشت روانی افراد و اختلالاتی که انتظار بروز یا تشدید آن ها را در قرنطینه خانوادگی باید داشته باشیم.

اختلال تطابقی

اختلال تلابقی، ساده ترین اختلال روان پزشکی است که در نتیجه برخورد فرد با یک عامل فشار اتفاق افتاده و عملکرد او را به شکل منفی تحت تاثیر قرار می دهد. انتظار می رود که با برداشته شدن عامل فشار، فرد به عملکرد سابق خود برگردد، اما در مواردی که فشار تداوم پیدا می نماید، می توان از پدیده اختلال تطابقی مزمن نیز سخن گفت. این اختلال می تواند مقدمه ای برای بروز اختلالات شدیدتر باشد. می توان پیش بینی کرد بیشتر ما در این روز ها درجاتی از این اختلال را داشته باشیم که به آن به عنوان بخشی اجتناب ناپذیر از شرایطی که در آن به سر می بریم باید نگریست و تمهیداتی در پیش گیریم که از شدت یافتن علایم پیشگیری نمایند.

افسردگی

تداوم لحظات تکراری ماندن در خانه، برخورد مکرر با اخباری که از بیماری و مرگ و میر سخن می گویند و تکراری شدن شرایط، در برخی افراد بیانگر فضایی آخرالزمانی است که در برابر آن حس درماندگی و ناتوانی می نمایند. احساس نداشتن کنترل بر وقایعی که پیرامون انسان جریان دارد و تجربه تنهایی به این افسردگی دامن می زند. برای مقابله با آن باید تمهیداتی اندیشید که در این فضا انسان ها را از حالت انفعالی به شرایطی فعال سوق دهد.

اختلال هراس

نگرانی در مورد آینده و این که در نهایت چه خواهد شد برای بسیاری از افراد آزاردهنده است و می تواند به حملات هراس منجر گردد. به ویژه که با عفونتی سر و کار داریم که از علایم اصلی آن تنگی نفس است؛ بنابراین فرد در قالب حملات هراس می تواند دچار نگرانی بیش از حد در مورد ابتلا به کرونا گردد که خود، اضطراب او را دوچندان خواهد نمود. کرونا انسان را مجبور به تفکر در مورد جنبه هایی از زندگی می نماید که پیش از این هرگز به آن ها توجه نداشت. اندیشیدن به مرگ بار اضطرابی را به انسان تحمیل می نماید و همه به طور یک سان به آن پاسخ نمی دهند.

چگونه در زمان قرنطینه عاشق بمانیم؟

اختلال وسواسی- جبری

می توان انتظار داشت که برخی افراد دچار افکار مکرر وسواسی در مورد احتمال ابتلای خود و دیگری به عفونت شده و در این جهت با شدتی فراتر از معمول دست به ضدعفونی و پاکسازی محیط پیرامون خود بزنند که برای دیگران آزار دهنده باشد.

خودبیمارانگاری

در اختلال خودبیمار انگاری، فرد به شکلی مکرر بدن خود را زیر ذره بین گذاشته و کوچکترین تغییری در آن را دال بر آغاز بیماری تلقی نموده و به شکلی مکرر به آزمایشگاه، پزشک و بیمارستان مراجعه می نماید تا از زبان متخصصان این کلمه آرام بخش را بشنود که چیزی نیست.

اختلالات تجزیه ای

اختلال تجزیه ای، واکنشی دفاعی در برابر فشار روانی است که فرد قادر به هضم و درک آن در برخورد اول نیست؛ چرا که شدت آن از تحمل فرد فراتر است، بنابراین برای کاستن از بار آن کوشش بر پاک کردن صورت مساله می نماید. گویی هیچ اتفاقی نیفتاده است و فرد کوشش می نماید تا حد امکان آن را از ذهن خود دور کند. می توان پیش بینی کرد که این روش، تاثیر فشار روانی بر ذهن را از بین نبرده و با فردی روبرو شویم که میان دو شرایط کرختی، منگی و بی خبری از یک سو و برانگیختگی، بی قراری، خشم و وحشت و کابوس های شبانه از سوی دیگر در نوسان است (در مواردی که امر سرکوب شده سر و کله خود را در ذهن مطلع فرد نشان می دهند که باز دوباره سرکوب می شوند). در همین حوزه، علایم اختلال استرس پس از آسیب PTSD نیز جای می گیرند. کرونا به منزله استرس شدیدی عمل می نماید که همانند تمامی عوامل فشار شدید علایمی قابل پیش بینی در افراد به وجود می آورد. هرگاه فرد به گروه هایی از جامعه متعلق باشد که در معرض برخورد مستقیم با تبعات بیماری و مرگ و میر برخاسته از آن باشد احتمال بروز این علایم در وی دوچندان می گردد.

چند توصیه مهم برای محافظت از سلامت روان نوجوانان در ایام قرنطینه

واکنش روان پریشانه موقت

فشار برخاسته از قرنطینه، بمباران ذهن با اخبار ناگوار و تاثیر تنهایی در برخی از افراد می تواند به فروپاشی موقت روانی انجامیده و رابطه آن ها را با واقعیت قطع کند. بروز توهم و هذیان که گاه برپایه تصوری بیمارگون در مورد ویروس و تبعات آن است از علایم اختلال واکنش روان پریشانه موقت هستند.

اعتیاد و سومصرف مواد

تنهایی و بار روانی برخاسته از آن برخی افراد را به سوی تسکین خود به وسیله مصرف موادمخدر و الکل سوق می دهد. قابل پیش بینی است که شیوع اعتیاد در این زمان بالا رود.

علاوه بر این موارد با گروهی از افراد سروکار داریم که پیش از این از انواع اختلالات روان پزشکی رنج می بردند و در این زمان در معرض تشدید علایم قرار دارند. این افراد که پیش از این تحت کنترل بوده اند نیازمند توجه ویژه هستند؛ چرا که در صورت عود، بار اضافی را بر سیستم درمانی تحمیل می نمایند.

اهمیت پرداختن به بهداشت روان جامعه و غافل نشدن از تبعات آن در این دوران کمتر از خود عفونت نیست. اکنون با شکل گیری تدریجی ابر هایی در افق بهداشت روان جوامع روبرو هستیم که در صورت نادیده انگاشتن از طوفانی مهیب و ویرانگر در آینده خبر می دهند. هر کدام از اختلالاتی که به آن ها اشاره شد برای پیشگیری و درمان نیازمند تمهیداتی خاص هستند که هم فکری و مشارکت دست اندرکاران بهداشت روان و سیاستگذاران را طلب می نماید.