نگاهی به شماری از پل های تاریخی کهگیلویه و بویراحمد - کتاب ارزان

ایرانیان در طول تاریخ باستان به بسیاری از ویژگی ها از جمله جنگجویان سلحشور معروف بودند، چون اولین امپراتوری تاریخ را بنا نهادند. اما آنها مهندسان باهوشی هم بودند بگونه ای که بعضی از بناهای مشهور آنها شامل جاده ها و پلها برای قرنها پابرجاست.

این پلها، جاده ها و بناهای تاریخی از زلزله، سیل و جنگ سالم عبور کردند و عمرشان حالا صدها سال بیشتر از حکومتهایی است که آنها را ساخته بودند. واضح است که ایرانی ها می دانستند چطور بناها، جاده ها و پلهای بزرگ بسازند. تعدادی از این بناها و پل های ارزشمند هم اکنون در سرزمین کوهستانی کهگیلویه و بویراحمد قرار دارند.

پلهای تاریخی کهگیلویه و بویراحمد سازه های حیرت انگیزی هستند که با استفاده از مصالح و روش های ساختمانی سنتی ساخته شده اند. این پلها از نظر معماری و مهندسی بسیار ارزشمند هستند و نشان دهنده دانش و نبوغ مهندسان ایرانی در طول تاریخ است.

پل خیری و محمدخان یا پل خیرآباد در شهرستان گچساران قرار گرفته است. این پل در کنار راه ارتباطی گچساران به دهدشت و 50 کیلومتری شمال غرب گچساران واقع شده است.این پل که قدمت آن به دوران ساسانیان باز می گردد، از دو قسمت تشکیل شده است. قسمت اول پل به طول 6 متر و قسمت دوم به طول 14 متر است.

براساس نظر کارشناسان پل خیری و محمدخان به احتمال زیاد در دوره اسلامی و پس از تخریب پل در دوره ساسانی ساخته شده است. این پل یکی از مهمترین آثار تاریخی استان کهگیلویه و بویراحمد است و نشان دهنده مهارت و دانش مهندسان و سازندگان ایرانی در دوران های مختلف تاریخی است. این پل در سال 1380 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

گردشگران زیادی از آن بازدید می نمایند. این پل می تواند به عنوان نمادی از تاریخ و فرهنگ غنی این استان مطرح گردد.

پل بریم یکی از پل های تاریخی استان کهگیلویه و بویراحمد است که در شهرستان باشت قرار گرفته است. این پل در دوران پیش از اسلام در مسیر جاده ارتباطی خوزستان به فارس و روی رودخانه شیو احداث شده است. پل بریم دارای 13 دهانه طاق چشمه و پایه ستون های بزرگ است که آیینه تمام نمای شکوه تمدن ایرانی در روزگاران کهن است. این مکان دیدنی در حدود هشت کیلومتری شرق شهر باشت، در محدوده روستای چم بلبل و حدود 90 کیلومتر یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفته است.

براساس مطالعات باستان شناسی، پایه های پل بریم مربوط به روزگار ساسانیان و احتمالا هخامنشیان است. این پل در دوران حکومت ساسانیان تا صفویان مورد استفاده قرار می گرفت و یکی از مهمترین مسیرهای ارتباطی بین خوزستان و فارس بود.

در سالهای اخیر چندین مرحله عملیات اجرایی بازسازی بنای تاریخی پل بریم در شهرستان باشت اجرا شده است. این طرح ها به پایداری سازه پل در برابر عوامل خسارت زای طبیعی یاری نموده است.

پل قلعه دختر در 30 کیلومتری شمال غربی دهدشت واقع شده است. این پل بر روی رود مارون، پر آب ترین رود این استان احداث شده و مصالح بکار رفته در ساخت آن از آهک و ساروج است. پل به شکل و سبک معماری های دوران ساسانی است و قدمت آن به قرن هفتم میلادی باز می گردد.

پل قلعه دختر سالیان درازی معبر کاروانهای بزرگ تجاری و سیاحان و لشکریان بود. این پل در دوران حکومت ساسانیان و صفویان مورد استفاده قرار میگرفت و یکی از مهمترین مسیرهای ارتباطی جنوب غربی ایران بود. پل قلعه دختر که در نزدیکی روستایی به نام قلعه دختر قرار گرفته است، یکی از میراث های ارزشمند استان کهگیلویه و بویراحمد است و باید از آن به خوبی محافظت گردد. این پل در سال 1382 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

پلهای تاریخی پاتاوه که قدمتی از دوران ساسانی تا صفویه دارند، یادگاری از گذشتگان این دیار هستند و نشان از تمدن و فرهنگ کهن ایران زمین دارند.

شهرستان دنا با مرکزیت شهر سی سخت، در شمال و شمال شرقی استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده است. این شهرستان دارای منطقه ها بکر طبیعی و تاریخی زیادی است.

پلهای تاریخی پاتاوه در فاصله 15 کیلومتری کوه دنا قرار گرفته اند. این ناحیه به علت ویژگی های اقلیمی و جغرافیایی، یکی از راههای اصلی تیسفون، استخر و شوش، بهبهان و اصفهان بوده که کاروانیان از آن عبور می کردند. بر این اساس، پلهای بسیار زیادی در این منطقه بنا شده است.

مجموعه پلهای تاریخی پاتاوه شامل پنج پل تاریخی است که هر پل با توجه به طغیان های رود بشار تخریب شده است. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد براساس رسالت کاری خود، اقدام به بازسازی پل به جامانده از مجموعه پلهای تاریخی پاتاوه نموده است.

قدیمی ترین پلی که از مجموعه پلهای تاریخی پاتاوه به جای مانده، پل تخت شاه نشین است که به دوره ساسانی باز می گردد. این پل دارای علائم و نشانه های سنگ تراشی بر روی سنگهای تزئینی خود است.

پلهای تاریخی کهگیلویه و بویراحمد می توانند به وسیله گردشگری به اقتصاد این استان پیوند بخورند. این پلها می توانند به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری استان مطرح شوند و گردشگران زیادی را به این استان جذب نمایند.

در حال حاضر، گردشگری یکی از مهمترین بخشهای اقتصاد استان کهگیلویه و بویراحمد است. این استان دارای جاذبه های طبیعی و تاریخی بسیاری است که می تواند گردشگران زیادی را به خود جذب کند.

برای اینکه پلهای تاریخی این استان بتوانند به اقتصاد استان پیوند بخورند، باید به صورت گسترده تری این پلها به گردشگران معرفی و تبلیغ شوند. این کار می تواند به وسیله رسانه های مختلف انجام گردد.

باید زیرساختهای گردشگری در اطراف این پلها ایجاد گردد. این زیرساختها شامل جاده های دسترسی، مراکز اقامتی، مراکز پذیرایی و سایر امکانات گردشگری است.

باید برنامه های گردشگری برای این پلها ایجاد گردد. این برنامه ها می تواند شامل برگزاری تورهای گردشگری، برگزاری جشنواره ها و سایر برنامه های فرهنگی و هنری باشد.