ایستادگی برج 900 ساله - کتاب ارزان

برج طغرل یک برج استوانه ای است که به سیاق تمام آثار معماری دوران سلجوقی با آجر ساخته شد. ارتفاعی نزدیک به 20 متر دارد و شیارهایی روی بدنه بیرونی آن وجود دارند و از 24 کنگره تشکیل شده، این کنگره ها هوشمندانه و با محاسبات دقیق نجومی ساخته شده است. در واقع این برج در گذشته به عنوان وسیله ای برای نشان دادن زمان هم کاربرد داشته است. منوچهر آرین، پژوهشگر نجوم باستانی در رابطه با این برج و کاربرد نجومی آن معتقد است: اطلاق واژه برج به این بنا و بناهای مشابه از آنجا که برج به منازل عبور حرکت سالانه خورشید در دائرةالبروج گفته می گردد، حکایت از این مطلب دارد که گذشتگان از این روی سایه های این ابنیه و دریچه های گذر نور خورشید که در روی آن ها تعبیه شده، پی به برجی که خورشید در آن غوطه ور است، می بردند.

در خصوص کاربردی که این برج تاریخی در نشان دادن زمان داشته، مطالعات نشان داده که درهای دو طرف برج کاملا شمالی و جنوبی هستند و در واقع برج روی نصف النهار قرار گرفته است. در اطراف برج 24 کنگره با زاویه 45 درجه وجود دارد. روشن شدن هر کدام از این کنگره ها و سایه ای که روی کنگره بعدی می افتد، نشان از زمانی دارد که از طلوع آفتاب گذشته است. در طول روز 12 کنگره از 24 کنگره این برج به ترتیب زیر نور خورشید روشن شده و زمان طی شده از روز را نشان می دهند. این بار که به بازدید برج طغرل رفتید، با کمی دقت می توانید ساعت را از روی زاویه تابش خورشید بر کنگره های برج تشخیص دهید و هوشمندی معماران تاریخ ایران را تحسین کنید.

در کنار در ورودی محوطه برج طغرل یک سنگ مزار مربع شکل وجود دارد که متعلق به محمد محیط طباطبایی، پژوهشگر ادبی، مورخ، منتقد و ادیب معاصر است که در سال 1371 در این محوطه به خاک سپرده شد. برج طغرل در سال 1310 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.