دوده و خفگی بر فراز آفتاب - کتاب ارزان

در اخبار آمده است که این روزها بیشتر نیروگاه ها و صنایع انرژی بر اجباراً به مصرف سوخت مازوت روی آورده اند که حاوی گوگرد بالاست و ضریب کربن با شدت بالا هم دارد. مصرف این سوخت در نیروگاه های نزدیک شهرها، شهروندان را در مه دود خفگی آور محاصره نموده است.

بر این فاجعه بیفزاییم که موتورسیکلت ها در این ایام بیشتر تردد را دارند که علاوه بر بی نظمی، بیشترین گازهای خفگی آور را در شهر می پراکنند. در تهران از صبح علی الطلوع، نه البرز در شمال شهر دیده می گردد و نه در سوی خاور برآمدن خورشید بر فراز دماوند باشکوه دیده می گردد.

تازه پیش بینی هواشناسی برای هفته پیش رو حکایت از دماهای زیر صفر پیش از دمیدن آفتاب دارد که بدترشدن واژگونگی هوا و احتراز از تنفس را به همراه دارد! پرسش این است که چگونه ایرانی که دارنده عظیم ترین ذخایر گازی دنیا است و روزانه یک میلیارد مترمکعب سوخت نسبتاً پاک مصرف می نماید، مجبور است برای جلوگیری از کمبود گاز، به مصرف انبوه مازوت روی آورد؟! این رویکرد در حالی رخ می دهد که اروپای صنعتی روزانه کمتر از این میزان گاز طبیعی به کار می گیرد و جلوی گسترش مصرف مازوت را گرفته است و در کاهش کاربری موتورهای درون سوز می کوشد و در سال های اخیر از شدت مصرف انرژی کاسته و هم زمان به افزایش مستمر فراوری کالا و خدمات هم پرداخته است!

ریشه این فاجعه ایرانی، در مفت خواری و مفت خواهی سرمایه های بین نسلی، یعنی منابع نفت و گاز میهن نهفته است. حال آنکه بر اساس قواعد علم اقتصاد، نگهداری سرمایه های ملی، عظیم ترین وظیفه دولت و ملت است و هیچ عدالتی از تضییع منابع و منافع ملی به دست نمی آید، بلکه به فرمایش امام علی (ع) از آن جز ظلم و جهل چیزی نمی زاید.

در یافتن راهکار این پدیده شوم و قابل پیش بینی و پیشگیری، نخست باید به پرسش های زیر پاسخ دهیم:

1-چرا ثروت های بین نسلی کشور را نسل حاضر، حتی به صورت بودجه سالانه، دود هوا می نماید؟

2- چرا قانون بهینه سازی سوخت و حمایت از فراوری را بوروکرات های نفتی با تحمیل آیین نامه خلاف متن قانون از کار انداخته اند؟

3- چرا مصرف انواع انرژی بر اثر تصمیم های غیراقتصادی و سیاست های کوتاه بینی، به تاراج منابع متعلق به نسل های آینده تبدیل شده است؟ آیا این تضییع حق الناس نیامدگان نیست؟

4- چرا بهای فروش نفت و گاز در داخل کشور تبدیل به سرمایه گذاری و ایجاد اشتغال نمی گردد و لاشه بودجه های سالانه همه آن را می بلعد؟! چندان که بعضی عوامانه بر آوردن پول نفت بر سر سفره ها و نه به وسیله گردش آن در فراوری و اشتغال اصرار دارند؟

5- چرا بهای سوخت نیروگاه ها در برق بها از مصرف کننده برق گرفته نمی گردد؟ و چرا بعضی معتقدند برق دزدی حلال است و معاف کردن بخش عمده ای از شهروندان بخشی از اجرای عدالت اجتماعی است؟

6- چرا حتی هزینه حمل فراورده های نفتی به صندلی های توزیع سوخت و آوردن گاز به محل مصرف را باید از بیت المال پرداخت؟ درحالی که هزینه حمل پیاز و هندوانه را مصرف کننده می پردازد؟! ولی دارندگان اتومبیل های خارجی چندمیلیاردتومانی هزینه حمل سوخت وسیله خود تا صندلی بنزین را نمی پردازند؟

7- چرا هزینه های آلودگی محیط های همگانی، در بهای سوخت مصرفی منظور نمی شوند؟

8- چرا موتورسیکلت های بنزینی را با دوچرخه و سه چرخه های برقی تعویض نمی کنیم؟

9- چرا قانون توسعه انرژی های پاک که می تواند روزهنگام برق وسایل نقلیه برقی را تأمین کند و از شدت مصرف گاز و مازوت بکاهد، اجرائی نمی گردد؟

10- چرا کسانی که در فراوری انرژی های پاک سرمایه گذاری نموده اند، باید ورشکست شوند؟ ولی حتی در زمانی که ذخایر ارزی کشور را تصمیم به حراج دلار چهارهزارو 200 تومانی به باد داد، بازگشت سرمایه های داخلی و سرمایه های خارجی جذب شده و حمایت قانونی شده، منظور نشده که موجب آبروریزی برای اعتبار اقتصادی کشور هم شده است؟

پاسخ به این چراها و چراهای دیگر در سیاست گذاری هایی است که فقط از منافع گروهی و رانتی دفاع می نماید و دولت های ما را اسیر این دیدگاه ها نموده است. پیشنهاد می کنم پاسخ های فرهیختگان اقتصاد و انرژی را به مثابه یک وظیفه ملی روزانه رصد کنیم و برای اجرای آن ها زمان مشخص مشخص کنیم؛ آن هم نه به دست بوروکرات هایی که خالق فاجعه هستند.