کتابخانهای در دلِ یک میوهفروشی، ببر، بخوان و بیار! - کتاب ارزان

قاسم خیری که به خاطر اسم مغازه اش (میوه فروشی رضا)، اهالی محل او را به آقا رضای میوه فروش می شناسند، این میوه فروشی متفاوت را که در خیابان رزم و در محله معروف به عدل خمینی در مشهد اداره می نماید؛ قفسه کتاب های این میوه فروشی کوچک که صاحب خوش برخورد آن به واقع دلی مهربان دارد، کتاب های متعدد و متنوعی را در خود جای داده و دیوارهای مغازه هم پر است از نقاشی های بچه های محل برای آقا رضای میوه فروش.

آقای خیری به ما گفت که قبلاً در مشهد کتابفروشی داشته و روزهای آدینه هم در آدینه بازار کتاب، کتاب می فروخته است؛ اما چرخ کتابفروشی اش نمی چرخید و به همین خاطر، تصمیم می گیرد که میوه فروشی راه بیندازد. او که کتاب را صادق ترین دوست خود می داند و می گوید درس های زیادی از آن آموحته ام، تصمیم می گیرد پای کتاب را هم به میوه فروشی اش باز کند؛ تا هم ارتباط خودش با کتاب (به واسطه شغل جدیدش) قطع نگردد و هم مردم از کتاب استفاده نمایند.

می گوید که از قبل تعدادی کتاب از کتابفروشی اش باقی مانده بود؛ که با آغاز کارش در این میوه فروشی، تعدادی کتاب دیگر هم می خرد و در قفسه بالای میوه فروشی می گذارد و به این ترتیب مغازه اش تبدیل شد به میوه فروشی-کتابخانه محل که با استقبال اهالی محله عدل خمینی مشهد هم روبه رو شد؛ آنها کتاب ها را با خود می بردند و بعد از مطالعه، طبق یک مرامنامه نانوشته، آنها را برمی گرداندند و گاهی هم کتابی به این کتابخانه-میوه فروشی، اضافه می کردند.

جانمایی کتاب در میوه فروشی برای کار آقای خیری برکت های زیادی داشته است. او با ذکر این نکته، می گوید: خیلی ها در بدو ورود به میوه فروشی و رویارویی با کتاب ها، تعجب می کردند. البته این برای خودم که سال ها با کتاب مانوس بودم، هیچ جای تعجب نداشت؛ اما حضور کتاب در مغازه باعث شد مردم جور دیگری رویم حساب باز نمایند، مودبانه صحبت نمایند و رفتار محترمانه ای داشته باشند؛ و این، کم چیزی نیست.

این میوه فروش مشهدی معتقد است که کتاب لازمه رشد و پیشرفت هر فردی است. استفاده از تفکرات و تجربیات دیگران در خلال مطالعه برای آقای خیری راهگشا بوده و همواره دوست داشته مردم نیز آن بهره ای که او از کتاب ها برده را تجربه نمایند. او خود در این مورد می گوید: مطالعه کتاب های مختلف اعم از داستان ها و رمان ها و سایر کتاب ها، برای خود من بسیار راهگشا بوده و باعث شده اطلاعات خوبی در حوزه های مختلف به دست بیاورم و درواقع اینها برای من، نوعی کسب تجربه بوده است؛ به همین خاطر دوست داشتم خودم هم سهمی در ترغیب مردم به مطالعه کتاب داشته باشم.

بیشتر کتاب های موجود در این میوه فروشی را می گردد در سه دسته روانشناسی، مذهبی و داستان تقسیم بندی کرد؛ که همانطور که انتظار می رود، به گفته آقای خیری، کتاب های داستان بیشتر مورد استقبال مردم قرار می گیرد.

اگر تنها یک نفر با مطالعه کتاب های میوه فروشی حال خوبی کسب کند، چیزی یاد بگیرد و حتی سرنوشتش تغییر کند، این برای من کافی است. این را آقای خیری می گوید و ادامه می دهد: من به افرادی که می خواهند از کتاب های اینجا استفاده نمایند، فقط می گویم کتاب را ببر، بخوان و بیار؛ نه اسمی می نویسم و نه حق عضویتی می گیرم چون احساس می کنم با این کار به آ ن ها توهین نموده ام ولی، به همین شکل با اعتمادی که من به آنها می کنم، بیشترا آنها هم جواب این اعتماد را می دهند. البته، گاهی هم شده که کتابی برگردانده نگردد، اما، این برای من مهم نیست، مهم بهره ای است که آنها از کتاب می برند.

یکی دیگر از مواردی که در میوه فروشی آقای خیری جلب توجه می نماید، نقاشی هایی است که یکی از دیوارهای مغازه را کامل پوشانده است. از او در خصوص این نقاشی ها و صاحبان آنها می پرسم، در پاسخ می گوید: من همواره به بچه هایی که به میوه فروشی می آمدند، هدیه های کوچکی می دادم، یکی از بچه ها در جواب این محبت من نقاشی کشید و برایم آورد، من نیز آن نقاشی را به دیوار پشت سرم زدم بعد از آن، سایر بچه های محل از او یاد گرفتند و برایم نقاشی کشیدند، من هم برای خوشحالی آن ها، همه نقاشی ها را به دیوار زدم.

در مملکت ما فقیرترین چیز کتاب است این میوه فروشِ کتاب دوستِ مشهدی، در پایان این گپ و گفت کوتاه، با بیان این جمله، می گوید: متاسفانه کتاب اولویت دست چندم این روزهای ماست. کتاب گران است و هزینه ها بالا، با این وجود، می توان این بستر را فراهم کرد تا افراد بیشتری از یک کتاب که توسط یک نفر تهیه شده است، استفاده نمایند. اگر همه مغازه داران در کنار قفسه های فروش کالاهایشان، یک قفسه هم برای کتاب داشته باشند، این باعث می گردد که کتاب در دسترس همه قرار بگیرد و کتابخوانی تبدیل به یک عادت گردد. طبیعتاً در چنین شرایطی، مردم بیشتر از کتاب استفاده می نمایند و کتابخوانی بیشتر رواج پیدا می نماید.