عایدی بی سابقه مالکان شهری از اجاره - کتاب ارزان

از سال 95 تا سال 1400، سهم عایدی یارانه ها از کل ترکیب عایدیی خانوار کاهش یافته و پس از افزایش قانونی این عایدی، شاهد افزایش سهم آن در سال 1401 بودیم. عایدی حاصل از اجاره بهای مسکن و حقوق بازنشستگی از دیگر عایدیهای غیرشغلی است که تا سال 1400 هر دو رشد پیدا نموده ولی در سال 1401، مسیری متفاوت را طی نموده است.

در این سال سهم عایدیی اجاره بهای مسکن روند افزایشی خود را ادامه داده اما سهم عایدی بازنشستگی کمتر شده است. علت این اتفاق می تواند حاصل از روی آوردن مردم به سمت عایدیهای غیرمولد و بعلاوه کاهش ارزش عایدیی بازنشستگان باشد.

ثبات عایدیهای شغلی در هفت سال گذشته

آمارها از ترکیب عایدیی سال 1395 تا سال 1401 گویای آن است که مشاغل حقوق بگیر و مشاغل آزاد تقریبا سهم ثابتی از ترکیب عایدیی یک خانوار شهری را به خود اختصاص داده اند و در این سال ها تغییری را ثبت ننموده اند.

آنالیز های داده های مرکز آمار ایران نشان می دهد افزایش عایدی مشاغل حقوق بگیر مانند کارمندان دولت و کارکنان شرکت های خصوصی طی هفت سال گذشته با تورم تعدیل شده و سهم آن در ترکیب عایدیی خانوارهای شهری تغییری ننموده و در حدود 32 درصد مانده است. بعلاوه این سهم ثابت برای عایدی مشاغل آزاد نیز صدق می نماید؛ چراکه این مشاغل کالا و خدمات خود را منطبق با تورم به فروش می رسانند و سهم عایدیی آن ها از ترکیب عایدی یک خانوار شهری تقریبا ثابت بوده و در بازه 16 تا 17 درصد نوسان کمی را در این مدت تجربه نموده است.

حرکت عایدی خانوار به سمت عایدیهای غیرمولد

هر عایدیی غیر از عایدی مشاغل حقوق بگیر و مشاغل آزاد در دسته عایدیهای غیرشغلی قرار می گیرد. داده های مرکز آمار ایران از تغییر ترکیب عایدیی در عایدیهای غیرشغلی در هفت سال گذشته خبر می دهد. عایدیهای غیرشغلی در سال 95 حدود 49.7 درصد از ترکیب عایدیی هر خانوار شهری را تشکیل می داد که پس از گذشت هفت سال این عدد در سال 1401 به 51.2 درصد رسید.

این افزایش در سهم عایدیهای غیرشغلی نشان می دهد کسب عایدی خانوارها از حالت مولد خارج شده و به سمت عایدیهای غیرمولد در حرکت بوده است. اجزای عایدیهای غیرشغلی شامل یارانه، اجاره بهای مسکن، حقوق بازنشستگی و دیگر عایدیهاست.

تورم سهم یارانه ها از ترکیب عایدیی را کم کرد

با نگاه ریزبینانه در اجزای عایدیهای غیرشغلی می توان دید سهم یارانه ها از ترکیب عایدیی خانوار از سال 95 تا سال 1400 نزولی بوده است، چراکه مبلغ اسمی یارانه ها در این مدت ثابت بوده و به مرور زمان با افزایش نرخ تورم در کشور ارزش خود را از دست داده است؛ موضوعی که موجب شده تا سهمش از کل ترکیب عایدیی خانوار افت پیدا کند. در سال گذشته دولت اندازه یارانه ها را افزایش داد و همین اتفاق علتی شد برای اینکه سهم این عایدی از ترکیب عایدیی خانوار، دو برابر گردد و در سال 1401 به 2.5 درصد برسد.

تورم؛ خانوارها را تشویق به اجاره بگیری کرد

از دیگر اجزای ترکیب عایدیی خانوار، اجاره بهای مسکن است. آمارهای کسب عایدی از اجاره بهای مسکن در کشور نشان می دهد یکی از راه های رایج خانوارها عایدیزایی از راه اجاره خانه است. به همین علت می توان افزایش سهم این نوع عایدی را در ترکیب عایدیی خانوار مشاهده کرد. این عایدی در سال 95، سهمی معادل 17.3 درصد داشته است و پس از گذشت هفت سال در سال گذشته به 20.2 درصد رسیده است.

1401؛ سالی که زور عایدیی بازنشستگان به تورم نرسید

داده های مرکز آمار ایران از بودجه خانوار در هفت سال گذشته حاکی از آن است که سهم حقوق بازنشستگی از ترکیب عایدیی خانوار در این مدت تا سال 1400، حدود 4 درصد افزایش داشته است. این آمار گویای آن است که در این مدت رشد عایدی بازنشستگان بیشتر از رشد تورم بوده؛ بنابراین سهم این عایدی افزایش یافته است؛ اما از سال 1400 تا سال 1401، سهم این عایدی مسیری نزولی را پیموده است. این کاهش می تواند به دو علت باشد؛ علت اول آنکه سهم اجاره بهای مسکن و یارانه در این یک سال بیشتر شده و علت دوم می تواند مربوط به رشد پایین حقوق بازنشستگان نسبت به تورم در سال 1401 باشد.

منبع:اکوایران