عکس هایی غافلگیرکننده از زندگی واقعی در کازابلانکا - کتاب ارزان

کسانی که به کافه ریک در کازابلانکا سر می زنند، دقیقا می دانند چه چیزی در انتظار آن ها است. نور فانوس ها روی صورت زوج هایی که مشغول شام خوردن هستند، سایه می اندازد؛ درختان نخل آنقدر بلند هستند که قدشان به سقف می رسد؛ و آن پیانوی بزرگ منتظر است تا سام دوباره بنوازد.

اگرچه کازابلانکا، فیلمی که در سال 1341 با بازی اینگرید برگمن و همفری بوگارت ساخته شد، میان دوستداران سینما بسیار مشهور و محبوب است، اما درواقع محور اصلی آن شهر کازابلانکا نبود. هیچ سکانسی از فیلم در مراکش فیلمبرداری نشد.

کافه ریک هزاران کیلومتر دورتر از کازابلانکا در استودیویی در هالیوود قرار داشت. به همین علت عکاسی محلی به نام یاسین علوی اسماعیلی (Yassin Alaoui Ismaili) تصمیم گرفت واقعیت زندگی روزمره در این شهر را با دوربینش ثبت کند، جایی که او خانه می نامدش.

یاسین می گوید:

این پروژه پاسخی بود به افراد بسیاری که می پرسیدند آیا کازابلانکا مانند همانی است که در فیلم دیده می گردد. گردشگران می خواهند کافه ریک را ببینید، اما بسیاری از افراد محلی حتی از وجود فیلمی به نام کازابلانکا هم خبر ندارند.

یاسین یوریاس (Yoriyas) بعد از این که در رشته ریاضی فارغ التحصیل شد، به بیش از 30 کشور سفر کرد تا هنر و فرهنگ عرب را معرفی کند. ابتدا عکاسی را به عنوان ابزار جهت یابی آغاز کرد تا راهش را از میان مسیرهای ناآشنا پیدا کند و بتواند خاطره های سفرش را با مردم کشورش شریک گردد.

بعد تمرکز اصلی اش به عکاسی تبدیل شد. او می گوید:

ریاضی به من یاری کرد تا حساب کنم آدم ها در چه جهتی می توانند قرار بگیرند یا کدام زاویه برترین دید از آن ها را ایجاد می نماید. ورزش و هنر به من یاری کرد انعطاف پذیر باشم و بفهمم عکاس فعالی هستم. من می توانم سریع حرکت کنم، بپرم و از انعطافم برای عکس گرفتن از روی زمین بهره ببرم.

او صحنه هایی از حومه شهر را کنار کوچه پس کوچه های تودرتو در قدیمی ترین محله های کازابلانکا می چیند. ریتم شلوغ ترین شهر و مرکز مالی مراکش با برج ساعت 20 متری تنظیم می گردد که بر فراز شلوغ ترین ورودی محله شهر قدیم یا اولد مدینه (old madina) قرار گرفته است.

در مرکز شهر، بلندترین مناره جهان دیده می گردد که در مسجد حسن دوم قرار گرفته، بزرگ ترین مسجد مراکش و تنها عبادت گاهی که گردشگران می توانند واردش شوند. کمی آن سوتر، در حاشیه اقیانوس اطلس، بندرگاه کازابلانکا قرار گرفته که در ابتدای قرن بیستم از آن به انگلیس پشم صادر می شد و در عوض چای وارد می کردند. چند کیلومتر دورتر بندرگاه طنجه قرار گرفته است که اکنون راه ارتباطی کانتینترها و کشتی های کروز اروپایی است.

در سال 1291 خورشیدی که مراکش به کشور تحت حمایت فرانسه تبدیل شد، خط آهن های آن توسعه یافتند و در کازابلانکا بلوارهای وسیع ساختند. معمار و تاریخ دان فرانسوی به نام ژان لویی کوهن (Jean Louis Cohen) که دستیار نویسنده کتاب کازابلانکا: افسانه های استعماری و ریسک های معماری (Colonia Myths and Architectural Ventures) هم هست، در جمع بندی خود شرح می دهد که این شهر یکی از خلاق ترین شهرها در همه قلمرو فرانسه است؛ طراحی خیال انگیزی، پارک های زیبا و معماری برجسته ای دارد که در آن نشانه هایی از هنر نو و هنر تزیینی تا هنر کاملا مدرن به چشم می خورد.

اکنون این معماری دوره استعماری رو به زوال است، اما همچنان در کنار بناهای هنر تزیینی یا آرت دکو که محله تودرتوی شهر قدیم را احاطه نموده اند، دیده می گردد. کافی است قدم از بدل کافه ریک بیرون بگذاریم تا شهری پر از تضاد را در سری عکس های غافلگیرکننده یوریاس دیدن کنیم. عکس هایی که به گفته خودش نامه ای از عشق به شهری هستند که در آن بزرگ شده و زندگی نموده است.