مهارت های ارتباطی؛ انواع، اهمیت و راه های تقویت آن - کتاب ارزان

خبرنگاران | سرویس روانشناسی - انسان موجودی اجتماعی است و همین امر درک عمیق از فرایند ارتباطات و مهارت های ارتباطی را ضروری می نماید. مهارت هایی که برای پیروزیت هر فرد در هر کسب و کار و روابط اجتماعی حیاتی است.

ارتباطات می تواند موجب صدمه یا موجب راحتی گردد. ما هر روز به وسیله ارتباطات کلامی و غیر کلامی با دیگران ارتباط برقرار می کنیم و مهم است که بدانیم چگونه بهترین استفاده را از ارتباطات خود داشته باشیم.

در صورتی که مطالعه قسمت خاصی از این مطلب مد نظر شماست، با انتخاب عناوین ارائه شده در فهرست زیر، به موضوع دلخواه خود برسید:

• تعریف مهارت های ارتباطی
• انواع مهارت های ارتباطی
• اهمیت مهارت های ارتباطی
• 10 نکته برای داشتن مهارت ارتباطی بهتر

تعریف مهارت های ارتباطی

مهارت های ارتباطی به توانایی انتقال اطلاعات به دیگران به طور موثر و کارآمد گفته می گردد که می تواند ارتباطات فردی و تجاری فرد را بهبود بخشیده و موجب گردد رضایت از زندگی و کیفیت زندگی فرد بالا رود. این مهارت های ارتباطی است که تاثیرگذاری ارتباط را معین می نماید.

مرحله اول در ارتباط فراوری اطلاعات است؛ و مرحله دوم این است که این اطلاعات یا داده ها به یک رسانه برای انتقال به مخاطبان مورد نظر تبدیل گردد. سبک ارتباطات از فردی به فرد دیگر متغیر است و در طی فرایند ارتباط، هر فردی ممکن است چندین راه، روش یا حالت را برای انتقال پیغام خود به کار گیرد. در واقع شروعگر ارتباط است که باید به ماهیت اطلاعاتی که قصد انتقال آن را دارد توجه کند، اما فرایند ارتباط به همان اندازه که به منبع فراوری یا جریان اطلاعات بستگی دارد، به روشی که گیرنده پیغام اطلاعات را دریافت می نماید نیز وابسته است.

انواع مهارت های ارتباطی

ارتباطات به معنای ارسال، دادن یا مبادله اطلاعات و ایده ها است که به صورت کلامی و غیر کلامی بیان می گردد؛ و لذا مهارت های ارتباطی را می توان به شکل زیر دسته بندی کرد:

مهارت های انتقال پیغام:

• کلامی: مربوط به کلمات بیان شده و دیگر اصوات منتقل نماینده اطلاعات و معانی
• غیرکلامی: مربوط به زبان بدن

مهارت های دریافت پیغام:

• گوش دادن
• مشاهده کردن
• پاسخ دادن

از طرف دیگر می توان مهارت های ارتباطی را در چند حوزه زیر مورد آنالیز قرار داد. به سه مهارت ارتباطی مهم زیر توجه کنید.

1. مهارت های ارتباطی بین فردی

مهارت های بین فردی برای برقراری ارتباط خوب ضروری است. نکاتی که مهارت های ارتباطی بین فردی را تقویت می نماید، عبارتند از:

• اول گوش کنید. ارتباط همواره یک جهت دوطرفه است، اینکه که چقدر خوب بتوانید پیغام خود را برسانید به اینکه چقدر طرف مقابلتان را درک کنید وابسته است.
• سوال بپرسید. با مطرح کردن سوال می توانید توجه و علاقه خود به طرف مقابل را نشان دهید.
• علاقه مند باشید. به ارتباط تان با طرف مقابل علاقه واقعی نشان دهید. مردم به کسانی جذب می شوند که توجه و علاقه واقعی از طرف آنان ببینند.
• آرام باشید. زبان بدن بد پیغام اشتباه ارسال می نماید. پس آرام باشید، لول نخورید و مدام با دستتان موهایتان را تاب ندهید.
• لبخند بزنید. از تماس چشمی و لبخند به عنوان پاسخ مثبت بهره ببرید.
• دیدگاه مخالفتان را درک کنید. اگر طرف دیگر دیدگاه متفاوتی نسبت به شما دارد، با پرسیدن سوال بفهمید چرا نقطه نظرتان با هم متفاوت است. هر چه بهتر دیدگاه او را درک کنید ارتباط بهتری خواهید داشت.
• مشتاق باشید. هنگامی که صحبت می کنید، در لحن حرف زدنتان و هنگامی که گوش می دهید با زبان بدن اشتیاق خود را نشان دهید.
• ابراز وجود کنید. تحمیل نماینده نباشید و به طرف مقابل ارزش بدهید در عین حال خودابراز باشید. پیدا کردن نقطه تعادل در این میان چندان سخت نیست.

بیشتر بدانید: آموزش زبان بدن و اشتباهات رایج در خصوص زبان بدن

2. مهارت های ارتباطی کاری

ارتباطات در همه جنبه های کسب و کار از رابطه مدیریت و کارمندان و روابط با مشتریان بسیار اهمیت دارد. آموزش مناسب ارتباطات در محیط کار نقش زیادی در بهبود اخلاق شرکت، فراوری بالاتر، افزایش فروش و رضایت مشتری بازی می نماید. پس ضروری است شرکت ها مبلغی را به آموزش ارتباطات در محل کار اختصاص دهند. آموزش هایی که می تواند شامل موارد زیر باشد:

• روش های ارتباطی؛ در محیط های کسب و کار امروزی، روش های ارتباطی مختلفی شامل ارتباطات شخصی، چت، ایمیل، تلفن، نامه نگاری، ویدئو کنفرانس و ... وجود دارد. بهترین روش برقراری ارتباط را معین نموده و با آن جلو بروید.
• مخاطب را درک کنید. برای داشتن ارتباطات با کیفیت، باید مخاطب را درک کنید و این کار با گوش دادن و توجه به ارتباطات کلامی و غیر کلامی انجام می گردد. برای اطمینان از برقراری ارتباط مناسب، بهتر است در خصوص سطح سواد و آموزش مخاطب یا مشتری خود اطلاعات داشته باشید و آن را در نظر بگیرید.
• از فیلتر ها اجتناب کنید. هنگامی که به جای ارتباط مستقیم، اطلاعات به وسیله چند خط ارتباطی منتقل گردد، ممکن است هدف اصلی پیغام تغییر نموده و چیزی از پیغام حذف یا به آن اضافه گردد.

3. مهارت های ارتباطی نوشتاری

داشتن مهارت های ارتباطی مناسب در ارتباطات کتبی نیز می تواند پیغام شما را موثرتر کند. ارتباط کتبی می تواند شامل همه نوع ارتباطات نوشته شده مانند نامه ها، ایمیل ها، یادداشت ها و خبرنامه ها باشد.

• ارتباط کتبی موثر باید به شکلی مناسب شروع گردد.
• هدف از ارتباط را روشن کنید. کلید تاثیر گذاری ارتباط نوشتاری وضوح است. به عنوان مثال، من با این یادداشت می خواهم شما را از علاقه خودم به موضوع....
• از دستور زبان مناسب بهره ببرید. ارتباط نوشتاری با قواعد دستور زبان و املای نادرست قابل قبول نیست.
• لحن مکاتبه مهم است. لحن مکاتبه را با مخاطب خود تطبیق دهید. یک ایمیل از یک رئیس به یک کارگر با پیشنهادی برای ارائه خدمات متفاوت است.

بیشتر بدانید: نحوه نوشتن نامه اداری؛ چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟

اهمیت مهارت های ارتباطی

در پژوهش های مختلفی که در زمینه مهارت های اجتماعی صورت گرفته است. نشان داده شده است مهارت های ارتباطی در موارد مختلف می تواند کیفیت زندگی انسان را بهبود بخشد. در ادامه به بعضی از موقعیت هایی که داشتن این مهارت ها در آن تاثیر گذار است توجه کنید.

1. ازدواج پیروز

بر اساس یک مطالعه اخیر، یکی از دلایل طلاق، مسائل ارتباطی است. کسانی که می توانند به طور موثر با یکدیگر ارتباط برقرار نمایند، پیروزیت بیشتری در رابطه خود تجربه می نمایند و احتمالا ازدواج پیروز و ارتباط قویتری با همسرشان خواهند داشت. اهمیت مهارت های ارتباطی در روابط سالم ضروری است.

2. درآمد بیشتر

مطالعات نشان می دهد که بهترین مهارت ما برای سرمایه گذاری مهارت های ارتباطی قوی است. اگر بتوانیم بسیار موثر ارتباط برقرار کنیم، مطمئنا می توانیم شغل بهتری به دست آورده و در نتیجه آن پول بیشتری به دست آوریم.

3. اعتماد به نفس بالاتر

مطالعات نشان می دهد مهارت های ارتباطی بالاتر و اعتماد به نفس رابطه متقابلی با هم دارند. مهارت ارتباطی بالا فرد را برقرای ارتباط با افراد غریبه، صحبت کردن در جمع و داشتن رفتارهای محبت آمیز ترغیب می نماید.

بیشتر بدانید: برای افزایش اعتماد به نفس در مقابل دیگران چه کنیم؟

4. خانواده پیروز

یک مطالعه صورت گرفته می گوید که رضایت خانواده با نوع ارتباطات اعضا مرتبط است. حمایت، مذاکره، برداشت مثبت، برقراری ارتباط متناسب با احتیاج ها و نشان دادن درک اعضای خانواده از یکدیگر تنها تعدادی از رفتار های ارتباطی است که برای ایجاد یک خانواده سالم و شادمان، ضروری است.

5. کاریابی

یافته های تحقیقات نشان می دهد که مطلوب ترین ویژگی افراد که در استخدام شدن آنان نقش دارد، مهارت های ارتباطی موثر است.

6. کارآفرینان پیروز

یک مطالعه منتشر شده توسط مجله آمریکایی کسب و کار کوچک که عوامل کلیدی پیروزیت در کارآفرینی را مورد آنالیز قرار داده است، مهمترین ویژگی افراد کارآفرین را مهارت های ارتباطی می داند.

10. ارتباط خوب فرزندان با والدین

مطالعات نشان می دهد که نوجوانانی که در ارتباط با والدین احساس نارضایتی نموده و عشق و مراقبت کافی از طرف پدر و مادر خود دریافت نمی نمایند، احتمال اینکه دچار ناراحتی های عاطفی، مسائل مدرسه، مصرف مواد مخدر و رفتار های پرخطر جنسی شوند بالاتر است و آنان که رابطه خوبی با والدین دارند کمتر دچار افسردگی، اضطراب و عدم اعتماد به نفس شده و سطح عزت نفس، پیروزیت و سلامت روانی کلی آنان بالاتر می رود.

تمام این مطالعات اهمیت مهارت های ارتباطی در موقعیت های مختلف را نشان می دهد. اما خبر خوب این است که مهارت های ارتباطی را می توان به روش های مختلف آموخت. در ادامه 10 راه حل برای داشتن ارتباط موثر را مرور می کنیم.

10 نکته برای داشتن مهارت ارتباطی بهتر

1- حواستان به زبان بدنتان باشد

دست به سینه ایستادن یا هنگام صحبت به اطراف یا گوشی موبایل نگاه کردن نشانه های غیرکلامی است که به طرف مقابل این پیغام را می رساند، به حرف های او گوش نمی کنید. نحوه برقراری ارتباط چشمی، نوع دست دادن، طرز نشستن همه جزئی از مهارت های ارتباطی هستند.

بیشتر بدانید: آشنایی با مفاهیم زبان بدن؛ 7 حرکت بدنی تاثیرگذار در ارتباط

2- فرازبان های غیر ضروری به کار نبرید

تکرار واژه های آوایی مثل اوهوم یا اِاِاِ... ارتباط شما را نه تنها تقویت نمی نماید بلکه شما را فاقد منطق و اعتماد به نفس کافی نشان می دهد.

3- پیش از تبادل نظر سناریوی خود را تمرین کنید

داشتن یک برنامه و نقشه ذهنی برای تبادل نظر مخصوصا با افرادی که کمتر آن ها را می شناسید بسیار به شما یاری می نماید. بدانید چطور سر صحبت را باز کنید و از موضوعاتی مانند خانواده، شغل، سیاست یا رویا ها و اهداف نقطه اشتراکاتی پیدا نموده و تبادل نظری خود را ادامه دهید.

4- داستان تعریف کنید

همواره در ذهنتان یک قصه یا ماجرای خوب برای تعریف کردن داشته باشید. قصه گویی، ذهنتان را فعال نموده و باعث می گردد متقاعد نماینده تر به نظر بیایید.

5- فعال باشید و سؤال بپرسید

برای اینکه شخص مقابل بپذیرد که حواستان به او هست از خلال صحبت هایش بخشی را تکرار نموده یا در خصوص آن سوال بپرسید تا متوجه علاقه اتان به تبادل نظر گردد. سوال کردن به شما یاری می نماید تا تبادل نظر را ادامه دهید.

6- توجه اتان به طرف مقابل باشد

بی توجهی به حواس پرت کن هایی مثل موبایل، روزنامه یا تلویزیون و در عوض متوجه طرف مقابل بودن در هنگام تبادل نظر بسیار در ارتباط موثر تاثیرگذار است.

7- با هر کس متناسب با خودش حرف بزنید

یکی از مهم ترین مهارت های ارتباطی این است که مخاطب خود را بشناسید و تبادل نظریتان را متناسب با او تنظیم کنید. مخاطب های کم سن و سال، افراد خاص، رئیس، همکلاسی، دوست یا بزرگتر های فامیل هر یک زبان خاص خود را می طلبند.

8- گزافه گو نباشید

سعی کنید پیغامتان را چه کلامی و چه غیر کلامی مختصر و مفید منتقل کنید. مقدمه، دلایل، اطلاعات، انتها و پیگیری فرایند صحیح انتقال پیغام واضح، ولی بدون گزافه گویی هستند.

9- همدل باشید

مهارت همدلی کردن به شما یاری می نماید تا با در نظر دریافت دیدگاه و احساس طرف مقابل ارتباط را به یک خیابان دو طرفه تبدیل نموده و تنش و اضطراب رابطه را کم کنید. همدلی یاری می نماید واکنش های غیر کلامی طرف مقابل را نیز درک نموده و ارتباط موثرتری داشته باشید.

10- مستمع خوبی باشید

اول از هر چیز خوب گوش دادن به طرف مقابل را یاد بگیرید. به او توجه نموده و فرصت دهید تا حرفش را بزند. یک ارتباط کلامی خوب مجموعه ای از بیان کردن کلمات در کنار خوب گوش دادن به کلمات است. خوب شنیدن حداقل کاریست که به شما یاری می نماید درک درستی از مخاطبتان داشته باشید.

بیشتر بدانید: آشنایی با مفاهیم زبان بدن؛ تفسیر حالات چهره

در این مقاله انواع مهارت های ارتباطی شامل کلامی، غیر کلامی و نوشتاری و اهمیت آن ها را مورد آنالیز قرار دادیم. مطمئن باشید تقویت این مهارت ها تاثیر مثبتی در روابط پیروز و کیفیت زندگی شما خواهد داشت. البته این نکته را در نظر بگیرید که مهارت ارتباطی هر کس مانند شخصیت او منحصر به فرد است. پس مهارت های منحصر به فرد خود را بیابید و تقویت کنید.

برگرفته از : lifehacker ، .toppr ، job-interview-site، inlpcenter