کجا کرگدن ببینیم و چگونه به آن ها یاری کنیم؟ - کتاب ارزان

کرگدن ها جزو آن دسته از حیواناتی هستند که به علت ظاهر نسبتا خشنی که دارند، به کار بردن الفاظی همچون بامزه یا دوست داشتنی به هیچ وجه در خصوص آن ها صدق نمی نماید. علت این ظاهر خشن، پوست خاکستری و ضخیم کرگدن ها است که همچون یک زره قرون وسطایی بدن این جانوران را پوشانده و آن ها را به موجودی خشن و خطرناک شبیه نموده است. با تمامی این اوصاف، این هیولاهای ماقبل تاریخی (که از بیست میلیون سال پیش روی این کره خاکی پرسه می زدند) همواره یکی از دلایل اصلی برای استقبال مردم از سافاری بوده اند. در حقیقت کرگدن ها در آفریقا درکنار فیل آفریقایی، شیر آفریقایی، پلنگ آفریقایی و بوفالو پنج حیوان برتر این قاره را تشکیل می دهند. قطعا تماشا کرگدن ها آن هم در دل حیات وحش آرزوی بسکمک از گردشگران حیات وحش است.

پرسش و پاسخ در خصوص کرگدن ها

کجا کرگدن ببینیم؟

کرگدن ها در آسیا که شامل هند، نپال و اندوزی است و بعلاوه در سرتاسر آفریقا یافت می شوند.

آن ها بیش از یک گونه هستند؛ مگر نه؟

بله! درواقع کرگدن ها به صورت کلی پنج گونه هستند اما از نظر تاریخی گونه های بیشتری بوده اند که منقرض شده اند. آفریقا دو نوع از کرگدن ها را دارد: کرگدن سیاه و کرگدن سفید اما آسیا سه گونه از کرگدن ها را در خود جای داده است: کرگدن تک شاخ، کرگدن سوماترایی و کرگدن جوان.

آیا آن ها در خطر هستند؟

به شدت! از شروع قرن بیستم درحالی که تعداد کرگدن ها در سراسر دنیا بیش از نیم میلیون بود، در حال حاضر به علت شکار غیر مجاز تعداد آن ها تنها کمتر از 30,000 عدد است.

تعداد کرگدن ها به صورت گونه ای چقدر است؟

بنا بر اطلاعات نهاد نجات کرگدن ها تعداد کرگدن ها به صورت گونه ای به این شکل است: کرگدن سیاه 5,042 عدد، کرگدن سفید 19,682 عدد، کرگدن تک شاخ 3,500 عدد، کرگدن سوماترایی 100 عدد و کرگدن جوان 58 عدد.

چرا کرگدن ها در خطر هستند؟

در آسیا، تقاضای شاخ کرگدن ها بسیار زیاد است و از شاخ این حیوانات در طب سنتی آسیا بسیار زیاد استفاده می شود و همین مسئله شکار غیر قانونی این حیوانات را به شدت افزایش می دهد. امروزه آموزش برای جلوگیری از شکار این حیوانات شروع شده است اما اگر واقعا قصد نجات آن ها را داریم، آموزش باید بسیار سریع تر از این انجام شود.

همان طور که گفته شد، با وجود محبوبیت این حیوانات، در حال حاضر کرگدن ها در یکی از خطرناک ترین دوره های زندگی خود به سر می برند. از شروع قرن بیستم درحالی که تعداد کرگدن ها در آفریقا و آسیا بیش از نیم میلیون بود، به علت شکار غیر مجاز تعداد آن ها تنها به 29,000 عدد رسید و این تنها خبر بد در خصوص کرگدن ها نیست!

خبر بد بعدی این است که برخی از گونه های خاص کرگدن ها در خطر بیشتری قرار دارند؛ به عنوان مقال کرگدن های سفید، که شکار غیر قانونی آن ها در دهه نود به علت محبوبیت شاخشان در آسیا تعداد آن ها را هم اکنون به 20,000 عدد رسانده است.

اخبار بد هنوز هم به اتمام نرسیده است! خبر بد اصلی برای خود مردم است. در خطر بودن زندگی کرگدن های آفریقا به طور مستقیم با زندگی مردم این قاره در ارتباط است. نابودی نسل کرگدن ها معادل است با کم شدن سافاری و استقبال مردم از گردشگری حیات وحش در آفریقا. در مقاله ای که به تازگی در Telegraph Travel منتشر شده است این مسئله این چنین بیان شده:

تضمین شرایط مالی میلیون ها نفر از مردم آفریقا مستقیما به گردشگری وابسته است و تقریبا 80 درصد از این گردشگری، به گردشگری حیات وحش در آفریقا باز می شود. اگر نرخ شکار غیرقانونی به همین شکل ادامه پیدا کند، کاهش شدید فرصت های گردشگری و استقبال گردشگران به وقوع می پیوندد و در پی آن آینده این قاره و پیشرفت آن به شدت در خطر قرار می گیرد.

اما درحالی که گردشگری با مردن کرگدن ها آسیب پذیرتر می شود، همین مسئله می تواند به بقای این حیوانات کمک کند و ارزش آن ها بیش ازپیش درک شود.

کاترین جانستون، فعال حقوق حیوانات و عضو نهاد حفاظت از کرگدن ها، می گوید:

اکوتوریسم، ابزاری حیاتی برای حفاظت از محیط زیست است. با یک اکوتوریسم ساماندهی شده و برنامه ریزی شده می توان به گردشگران و مردم محلی آموزش ها و هدایت های لازم جهت پایداری محیط زیست را ارائه داد.

این مسئله دقیقا در خصوص کرگدن ها هم صدق می نماید. اگر ارزش حیات این جانوران ازطریق اکوتوریسم به سایر آموزش داده شود، همین مسئله می تواند تاثیر بسیار بزرگی در ادامه بقای این جانوران و کاهش شکار غیر قانونی آن ها داشته باشد.

در کل آفریقا، چند مرکز حفاظتی مهم به وجود آمده اند که اقدامات درخشانی در زمینه ادامه بقای جانوران در خطر انقراض (همچون کرگدن ها) انجام داده اند. همان طور که می دانید، راه اصلی تماشا کرگدن ها در دل طبیعت سافاری است اما برای تماشا این حیوانات می توانید روی این مراکز و کشورهای آن ها هم حساب باز کنید.

مرکز حفاظتی لوا، کنیا

مرکز حفاظتی لوا (Lewa) وابسته به یونسکو است و این مرکز در زمینه مبارزه با شکار غیر قانونی فعالیت های درخشانی داشته است به طوری که در طول یک سال گذشته هیچ کرگدنی در این منطقه شکار نشد. این مرکز حفاظتی 61 عدد کرگدن سیاه را در اختیار دارد که این تعداد کرگدن معادل است با 12 درصد از کل کرگدن های کنیا. اگر مایلید تا کرگدن های سیاه را از نزدیک مشاهده کنید، مرکز حفاظتی لوا در کنیا یکی از برترین گزینه ها برای تحقق این هدف است.

مرکز حفاظتی برانا رانچ، کنیا

مرکز حفاظتی برانا رانچ (Borana Ranch) اقداماتی مشابه با مرکز حفاظتی لوا در زمینه حفاظت از حیوانات انجام داده است. برانا رانچ یک مرکز حفاظتی با هدف پایدار کردن زیست بوم برای گونه های در خطر انقراض آفریقا است که کرگدن ها هم شامل این دسته از حیوانات می شوند. اقداماتی که این مرکز و مرکزهای مشابه انجام می دهند به علت رونقی که به گردشگری حیات وحش می بخشند، برای زندگی مردم محلی بسیار مثبت و ثمربخش خواهند بود. برانا رانچ در مرکز مراتع کنیا واقع شده است و شما می توانید ازطریق این مرکز حفاظتی به یک سافاری بروید و کرگدن ها را از نزدیک مشاهده کنید.

کمپ صحرایی کرگدن ها، نامیبیا

خانه بیشترین تعداد کرگدن های سیاه در آفریقا، کمپ صحرایی کرگدن ها در نامیبیا است. این کمپ صحرایی 450 ,000 هکتار وسعت دارد و روی پستی و بلندی های نامیبیا قرار گرفته است. این کمپ به صورت مستقیم با نهادهای نجات کرگدن ها در ارتباط است و هدف آن تضمین بلند مدت حیات این دسته از جانوران در خطر انقراض است. پس از یک روز کامل که در این کمپ سپری می کنید و از تماشا حیات وحش و کرگدن ها از نزدیک لذت می برید، کمپ صحرایی نامیبیا با چادرهای صحرایی خود میزبان شما خواهد بود.

پارک ملی ماتابو، زیمباوه

اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که دوست دارند خودشان مستقیما وارد عمل شوند و به فرایند ادامه حیات گونه های در حال انقراض کمک نمایند، پارک ملی ماتابو (Matobo) در زیمباوه یکی از برترین انتخاب ها است. این پارک در زمینه بقای گونه های خاص فعالیت می نماید که کرگدن ها هم یکی از همین گونه ها به شمار می آیند. شانس تماشا کرگدن ها از نزدیک در این پارک ملی بسیار زیاد است و درکنار آن، شما می توانید در تحقیقات و اقدامات مسئولان این پارک به طور مستقیم شرکت نموده و آن ها را در جهت حمایت از بقای گونه های خاص در حال انقراض کمک کنید.

مرکز حفاظتی ال پجتا، کنیا

مرکز حفاظتی ال پجتا (Ol Pejeta) در کنیا، در ابتدا یک مزرعه بود اما هم اکنون این مرکز حفاظتی یکی از بزرگ ترین مراکز حفاظتی کرگدن سیاه در شرق آفریقا به شمار میرود. این مرکز حفاظتی علاوه بر نگه داری از کرگدن ها، از گونه های دیگری همچون شامپانزه هایی که از بازار سیاه نجات یافته اند و در اصل شامپانزه های بومی آفریقا محسوب نمی شوند هم نگه داری می نماید. اگر به این مرکز حفاظتی سفر کردید، علاوه بر لذت بردن از یک سافاری و تماشا کرگدن ها از نزدیک، می توانید نوع اقامت خود را انتخاب کنید. از هتل های لوکس گرفته تا خوابیدن درکنار رودخانه، همه و همه جزو انتخاب های شما محسوب می شوند. گفتنی است که این مرکز حفاظتی، فعالیت های درخشانی در زمینه آموزش در خصوص حمایت از حیوانات هم داشه است.

نظر شما در خصوص کرگدن ها و شکار غیر قانونی آن ها چیست؟ آیا مایلید به تماشا این حیوانات بروید یا در راه حمایت از آن ها قدم بگذارید؟ نظرات خود را با خبرنگاران در میان بگذارید.